Przegląd wydarzeń w Syrii (27 stycznia-18 lutego 2020 r.)

Działania dyplomatyczne

27. stycznia prezydent Syryjskiej Republiki Arabskiej (SRA), Baszar al-Asad spotkał się ze specjalnym wysłannikiem Rosji do Syrii, Aleksandrem Ławrentiewem i zastępcą ministra spraw zagranicznych Rosji, Siergiejem Wierszyninem. Dyskutowano implementację ustaleń syryjskiej Komisji Konstytucyjnej, kwestie terroryzmu, pomocy humanitarnej, oraz powrotu uchodźców. 29. stycznia minister spraw zagranicznych SRA, Walid al-Moallem spotkał się ze specjalnym wysłannikiem ONZ do Syrii, Geirem Perdersenem, by przedyskutować prace Komisji Konstytucyjnej.

Muhafaza Idlib

28. stycznia wspierana przez Rosjan 25. Dywizja Sił Specjalnych oraz 5. Korpus Syryjskiej Armii Arabskiej (SAA) zdobyły miasto Maarat al-Numan oraz otaczające je miejscowości przy strategicznej drodze M5 w muhafazie Idlib, łączącej Aleppo z Hamą. Miasto było jednym z pierwszych które ogarnięte zostały rewolucją w 2011 r., następnie zaś pełniło rolę podstawy operacyjnej dla wspieranego przez Turcję tzw. „Narodowego Frontu Wyzwolenia”(NFW).

2. lutego wspierana przez Rosjan syryjska 25. Dywizja Sił Specjalnych zajęła wsie i miasteczka na południe i zachód od miasta Sarakib przy drodze M5, odcinając też drogę M4 na zachód od miasta. 6. lutego miasto zostało wyzwolone przez 5. Korpus SAA. Jednostki syryjskie zostały w trakcie natarcia ostrzelane przez artylerię Tureckich Sił Zbrojnych (TSZ), na co Rosjanie odpowiedzieli 10. lutego nalotami SU-24 na pozycje wspieranych przez Ankarę terrorystów, niszcząc jeden czołg, sześć bojowych wozów piechoty, oraz pięć pickupów z bronią przeznaczoną dla terrorystów. 11. lutego siły SAA, wspierane przez jednostki rosyjskie i irańskie opanowały większą część autostrady M5. Po raz pierwszy od 2012 r. autostrada znalazła się pod kontrolą SRA.

W odpowiedzi, TSZ utworzyły kilkanaście nowych punktów obserwacyjnych i przemieściły tysiące żołnierzy, rozmieszczonych na strategicznych przecięciach drogowych w muhafazie Idlib, w tym na autostradzie M4 na zachód od Sarakib, a także w północnej części muhafazy Aleppo. Według słów tureckiego ministra obrony Hulusi Akara, TSZ mają tam zapewnić „stale przestrzeganie zawieszenia broni”.

Turcja zaczęła też zaopatrywać syryjskich terrorystów w broń przeciwlotniczą; 11. lutego terroryści, przy użyciu ręcznego rakietowego zestawu przeciwlotniczego, zestrzelili w Najrab, w mufahazie Idlib, śmigłowiec Syryjskich Arabskich Sił Powietrznych (SASP). Zdjęcia z incydentu zamieściły zarówno popierana przez Turcję SAN, jak i powiązana z Al-Kaidą tzw.„Hajat Tahrir al-Szam”(HTS).

Muhafaza Aleppo

27. stycznia SAA i wspierające ją proirańskie milicje rozpoczęły lądową ofensywę na zachód od Aleppo. Początkowo, z rąk do rąk przechodziło osiedle Raszidin. 31. stycznia 4. Dywizja SAA i 30. Dywizja Gwardii Republikańskiej wyzwoliły miejscowość Khan Touman i otaczające ją tereny. Nie spełniło pokładanych w nim nadziej uderzenie 1. lutego tzw. „Syryjskiej Armii Narodowej” (SAN) na wspólne syryjsko-rosyjskie posterunki w Tadef, w północnej części muhafazy Aleppo. Ofensywa SAN miała odciążyć terrorystów zaatakowanych w zachodniej części muhafazy; bojownicy SAN wycofali się jednak wkrótce po rozpoczęciu ataku. 2. lutego SASP dokonały nalotów na miasto al-Bab w znajdującej się pod okupacją turecką północnej części muhafazy Aleppo.

14. lutego wspierany przez Turcję NFW zestrzelił przy użyciu ręcznego rakietowego zestawu przeciwlotnicznego śmigłowiec SASP w Anjarah, na zachodzie muhafazy Aleppo. 16-17. lutego SAA wyzwoliła szereg miasteczek i wsi na zachód od Aleppo takich jak Bagdinija, al-Nabi Numan al Lababida, Wazi Khazijan i inne, otaczając bazę 111. pułku TSZ. W wyniku walk, po raz pierwszy od 2012 r. SRA przejęła pełną kontrolę nad miastem Aleppo. Minister transportu SRA, Ali Hammoud zapowiedział na 20. lutego otwarcie Międzynarodowego Portu Lotniczego w Aleppo. Pierwsze połączenia lotnicze mają obsługiwać trasy do Damaszku i Kairu.

Wschodnia Syria

12. lutego w muhafazie Al-Hasaka we wschodniej części Syrii doszło do wymiany ognia w punkcie kontrolnym Khirbat Kamu, o 4 km. na zachód od Kamiszli. W punkcie kontrolnym stacjonują żołnierze Narodowych Sił Obrony wspieranych przez Iran. Niezidentyfikowani sprawcy ostrzelali konwój wojskowy USA. Jankesi odpowiedzieli ogniem, zabijając jednego z atakujących. Obecni w pobliżu Rosjanie nie angażowali się po żadnej ze stron.

Działania terrorystyczne

27. stycznia dokonano terrorystycznego ataku na podwodny rurociąg prowadzący do syryjskiej rafinerii ropy naftowej Baniyas w muhafazie Tartus. 1. lutego terroryści operujący z zajmowanej przez siebie muhafazy Idlib zaatakowali przy użyciu dronów bojowych rosyjską lotniczą bazę wojskową Khmeimim na wybrzeżu śródziemnomorskim, w muhafazie Latakia. Drony zostały zneutralizowane przez obronę przeciwlotniczą bazy. 4. lutego miał miejsce zamach bombowy na posterunek 68. Brygady Pancernej SAA w miejscowości Khan al-Sheeh, przy szosie z Damaszku do Kunejtry. W wyniku eksplozji SAA odniosła nieokreślone straty w zabitych i rannych. Tego samego dnia terroryści przeprowadzili wielokrotne ataki z użyciem dronów na syryjskie instalacje naftowe i gazowe w pobliżu Homs.

6. lutego Siły Powietrzne Izraela (SPI) dokonały nalotu na należące do SASP lotnisko wojskowe Mazzeh w Damaszku i bazy wojskowe SAA w muhafazie Daraa na południu Syrii. 13. lutego SPI przeprowadziły nalot na Międzynarodowy Port Lotniczy w Damaszku i bazę SAA al-Kiswasz w muhafazie Damaszek. Naloty były wymierzone w dostawy broni z Iranu. W drugim z ataków zginęło trzech żołnierzy SAA i czterech irańskiego Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (KSRI).

Równocześnie nasili swą aktywność terroryści w Damaszku. 6. lutego przeprowadzono w dzielnicy Fahamah nieudany zamach przy użyciu samochodu-pułapki na funkcjonariusza sił bezpieczeństwa SRA. 10. lutego terroryści zdetonowali bombę w pickupie w dzielnicy Mezzeh. 18. lutego jedna osoba zginęła w terrorystycznym zamachu z użyciem samochodu-pułapki w dzielnicy Mousalla.

W zachodniej muhafazie Dajr az-Zaur terroryści z Daesz 10. lutego porwali i zamordowali przez ścięcie głowy współpracującego z SAA członka Rady Obywatelskiej tej prowincji. Ofiara została porwana ze swego domu w wiosce al-Hawadżi nad Eufratem, po czym terroryści zwrócili jego pozbawione ciało głowy do wsi, na odchodne strzelając w powietrze. Ocenia się, że morderstwo miało być manifestacją dalszego istnienia i możliwości Daesz.

Ronald Lasecki

(pierwodruk: "Myśl Polska" nr 9-10(2281/2282)/1-8 marca 2020 r., s. 5).