Grody na Łysej Górze i w Osieku koło Błonia

 

Grodzisko pochodzi najprawdopodobniej z XIII wieku, gdy było najpewniej siedzibą księcia czerskiego (1247-1248) i mazowieckiego (1248-1262) Siemowita I (1215-1262). W latach 1280-1282 było grodem kasztelańskim i siedzibą kasztelana Mikołaja.





Grodzisko wybudowano nad Mrową (dziś Utratą) której koryto w czasach istnienia grodziska przebiegało o 40 metrów od niego (dziś jest to 100 metrów), na wzniesieniu moreny czołowej. Od strony północnej znajdowało się podgrodzie otoczone fosą i ziemno-drewnianym wałem. W części północnej znajduje się 8-metrowy stożek ziemny otoczony dodatkowo wewnętrznym wałem i fosą. Na północnym wzniesieniu odkryto ślady ceglanego budynku, pełniącego najprawdopodobniej rolę siedziby Siemowita I i jego syna Konrada II. Ponadto w grodzisku znajdowały się pomieszczenie do zmiękczania rogu, pracownia złotnika, piwniczka i wędzarnia. Znaleziono też sprzączki, bransolety, paciorki, klucze, igły, szpile, noże, nożyczki i inne artefakty.




Grodzisko Osiek jest słabo widoczne z ziemi – jego deniwelacja w stosunku do sąsiedniej równiny wynosi jedynie 1,5 m. Jego istnienie odkryli w 1968 r. Józef Matusik i Jerzy Miszalski dzięki analizie zdjęć lotniczych, odkrycie potwierdziły późniejsze znaleziska archeologiczne1. Od strony wschodniej odkryto, na wcinającym się w dolinę Utraty niewysokim, płaskim i rozległym wzniesieniu istnienie osady podgrodowej. Grodzisko miało charakter pierśnieniowaty, z podwójną linią wałów i fosą. Dokładniejszy jego opis zawdzięczamy Andrzejowi Niewęgłowskiemu, z którego pracy2 korzystałem przygotowując się do wyprawy i redagując niniejszą notatkę. 


 

Grodzisko wzniesiono w pierwszej połowie XIII w. i wraz z oddalonym o 1 km. grodziskiem na Łysej Górze oraz kolegiatą romańską w Błoniu i prawdopodobnym gródkiem w Kopytowie (wykopaliska identyfikują tam osadnictwo z XI-XIV w.) tworzyły jeden system obronny wzdłuż rzeki Mrowy (dzisiejszej Utraty). Forpocztą tego systemu był wzniesiony również w XIII w. gród w Zamczysku w Puszczy Kampinoskiej. System wykorzystywał więc geograficzne walory południowego Mazowsza w postaci rzeki Wisły, równoleżnikowo układających się pasm wydmowych i bagiennych Puszczy Kampinoskiej, oraz rzeki Mrowy. Jego ramy tworzyły na zachodzie Sochaczew wraz z warownym dworem książęcym w Trojanowie oraz na wschodzie również ufortyfikowana siedziba książęca w Jazdowie położonym na Skarpie Warszawskiej. Grody w Osieku i na Łysej Górze miały gospodarcze i administracyjne oparcie w kasztelanii w Rokitnie, zaś gród w Trojanowie w kasztelanii w Sochaczewie gdzie również istniał gród. Kompleks grodów w Błoniu był połączony z kompleksem w Sochaczewie drogą prowadzącą wzdłuż Mrowy.


System geostrategiczny którego elementami były grody na Łysej Górze i w Osieku w pierwszej połowie XIII w., bronił Mazowsza przed najazdami Prusów, zaś w drugiej połowie wieku przed najazdami Litwinów. Po podziale Mazowsza przez Konrada I (1188-1247) w 1236 r. na część północną oddaną jego najstarszemu synowi Bolesławowi I (1210-1248) i południową pozostawioną przy sobie a następnie odziedziczoną przez Siemowita I (1213-1262) miał on rozgraniczać posiadłości Piastów mazowieckich. 

rozlewiska nad Utratą widziane z grodziska Osiek

 

System zniszczony został podczas walk pomiędzy synami Siemowita I: Bolesławem II (1251-1313) i Konradem II (1250-1294) – po sukcesach tego pierwszego, z inicjatywy drugiego nastąpiła wyprawa ruska która doszła aż pod Brześć Kujawski, po śmierci jednak Konrada II jego brat podporządkował sobie całe Mazowsze. W nowych warunkach geopolitycznych grody obronne usytuowane geostrategicznie na wysokich brzegach Bzury (Trojanów, Sochaczew), Mrowy (Osiek, Łysa Góra), oraz na skarpie wiślanej (Jazdów) straciły znaczenie i na ich miejscu powstały miasta lokacyjne (Sochaczew, Błonie, Warszawa).


Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Prawda patriarchatu

Obraz
  Naszą naturę ukształtowała nasza prehistoria. Człowiek współczesny przejawiający zachowania religijne, używający broni i zdolny żeglować po akwenach morskich ukształtował się ostatecznie 50 tysięcy lat temu. Korzenie naszego gatunku sięgają jednak aż 300 tysięcy lat w przeszłość, gdy wyodrębnił się gatunek homo sapiens. Najodleglejsza przeszłość człowieczeństwa, jak wskazuje w swojej książce „Dzieje człowieka od jego początków do IV tysiąclecia p.n.e.” paleoantropolog Ian Tattersall, to zaś od 13 mln. do 5 mln. lat temu, gdy linia ewolucyjna prowadząca do homo sapiens oddzieliła się od linii prowadzących do naszych najbliższych ewolucyjnych krewnych – szympansów i bonobo. W międzyczasie, jak pisze ten sam autor, człowiekowate wyszły z lasów na sawanny i przybrały postawę wyprostowaną (6 mln. lat temu), zaczęły posługiwać się narzędziami (3,3 mln. lat temu), powiększyły się rozmiary ich mózgów (2,3 mln. lat temu), rozpoczęły kolonizację Eurazji (2 mln. lat temu), zaczęły używać og
Czytaj więcej

Separatyści wygrywają w Polinezji Francuskiej

Obraz
  W wyborach do Zgromadzenia Terytorialnego (Assembl é e territoriale) Polinezji Francuskiej 30 kwietnia 2023 r. zwyciężyła separatystyczna partia T āvini Huiraʻatira byłego prezydenta Oscara Temaru, pokonując ugrupowanie T ā pura Huiraʻatira obecnego prezydenta É douarda Fitcha większością 44,2% głosów do 38,5% głosów, co daje niepodległościowcom 38 mandatów w 57-osobowym parlamencie. Najprawdopodobniej 12 maja 2023 r. Zgromadzenie Terytorialne wybierze nowego prezydenta terytorium, kandydatem na którego jest polityk zwycięskiej partii Moetai Brotherson. Porażka dotychczasowego prezydenta, wedle dziennika „Le Figaro”, spowodowana jest społecznym odbiorem postępowania władz podczas epidemii COVID-19, inflacją na poziomie 8,5% oraz wprowadzeniem nowego podatku VAT dla utrzymania lokalnego systemu zabezpieczenia społecznego 1 Zwycięskiej partii pogratulował na Twitterze francuski minister spraw wewnętrznych i zamorskich G é rald Dermanin. Polinezja Francuska ma we francuskim sy
Czytaj więcej

Popieram akcję Grzegorza Brauna

Obraz
  Nie zamierzam zajmować stanowiska wobec religijnego znaczenia „akcji strażackiej” posła Grzegorza Brauna . Nie znam się na religii żydowskiej i nie wiem czy rzeczywiście jest to „rasistowski, dziki kult”jak twierdzi przywódca Konfederacji Korony Polskiej. Mam kilka książek na temat judaizmu i bodajże jedną na temat żydowskich zwyczajów i tradycji, czekają one jednak na lepszy dla siebie czas, gdyż tematów żydowskich nie uważam za priorytetowe. Nie zamierzam więc też wypowiadać się na temat religijnej treści żydowskiego święta Chanuki. Sprawa jest tym bardziej złożona, że krytyczna postawa posła Brauna wobec Chanuki wynika, jak on sam twierdzi, z jego wierzeń katolickich . Dla oceny jego postępku pod kątem religijnym, należałoby się więc przyjrzeć nie tylko znaczeniu Chanuki wedle wyznawców judaizmu ale też wedle doktryny katolickiej – na dodatek, w jej wersji sprzed reform II Soboru Watykańskiego, ponieważ Grzegorz Braun określa się jako „tradycjonalista katolicki”, tak więc prze
Czytaj więcej