Dwór Radzin w Celestynowie
Radzin jako odrębny majątek wyodrębniony został w 1833 roku, gdy Leopold Radziński nabył od swego ojca Józefa część majątku Glinki, zapisując ją w odrębnej księdze hipotecznej. To on również wybudował w majątku drewniany dwór, w którym spędzał miesiące letnie.
Po zmarłym bezpotomnie Leopoldzie Radzińskim, w 1871 r. majątek odziedziczył Celestyn Polakiewicz, z którego inicjatywy na miejscu dawnego dworu drewnianego w latach 1872-1875 wzniesiono obecny dwór murowany. Wybudowano też wtedy oficynę, stajnię, kuźnię i czworaki. Od imienia C. Polakiewicza lub jego córki Celestyny wywodzi się też nazwa Celestynów.
W kolejnych latach dwór przechodził w ręce Niezabitowskich i Schwarschteinów, w latach 1927-1929 Rosłońców, w latach 1929-1944 Zalewskich z Przydromirskimi. Od 1873 r. do 1940 r. w majątku działała cegielnia, zanim okupant niemiecki wymordował wszystkich jej pracowników. Pozostałością po niej są komin i stawy, z których wybierano glinę. W 1944 r. przeprowadzono dobrowolną parcelację części Radzina.
W okresie II wojny światowej dwór był bazą dla 780. plutonu z Placówki AK „Wilk” należącej do IV Rejonu „Fromczyn” VII Obwodu „Obroża”Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. Przeprowadzano z niego akcje sabotażu i dywersji – głównie na kolei – oraz udzielano wsparcia żołnierzom AK zmierzającym latem 1944 r. z ziem polskich zajętych przez Armię Czerwoną do objętej powstaniem Warszawy. We dworze spotykali się też harcerze z celestynowskich Szarych Szeregów, rozprowadzający konspiracyjną prasę. Prowadzono w nim też komplety tajnego nauczania. Przez cały okres wojny nie zdarzył się tu przypadek zdrady lub wpadki konspiracyjnej.
W latach 1945-1960 w części dworu mieścił się internat dla uczennic miejscowego liceum, założonego z inicjatywy dr. Michała Rękasa. W latach 1960-1970 mieściło się tam z kolei kilka klas szkoły podstawowej.
Ze względu na fakt, że majątek nie przekraczał 50 ha, nie objęła go reforma rolna z 1944 roku. Do 1970 r. właścicielką resztówki majątku i dworu była Maria Krystosiak. W 1975 r. zaniedbany i częściowo zrujnowany dwór nabyli Mallendowiczowie, którzy doprowadzili go do stanu używalności, odgrzybiając ściany i odnawiając tynki oraz wymieniając zmurszałe podłogi, okna i drzwi. Obecnie dwór jest własnością prywatną i wynajmowany jest na potrzeby organizacji wesel, chrzcin, imprez firmowych itp.
Dwór jest budynkiem parterowym, na planie zbliżonym do kwadratu, z dachem czterospadowym i licznymi dobudówkami. Wejście poprzedza czterokolumnowy ganek podpierający balkon. W starodrzewiu otaczającym dwór znajduje się szpaler dwunastu 150-letnich dębów szypułkowych oraz rząd 36 lip, wszystkich wpisanych na listę pomników przyrody.
Ronald Lasecki
Komentarze
Prześlij komentarz