Ebrahim Raisi nowym prezydentem Iranu

 



Wybory na 8. kadencję prezydenta Iranu z 18. czerwca wygrał konserwatywny kandydat Ebrahim Raisi, popierany przez Najwyższego Przywódcę Alego Chamenei. E. Raisi zdobył 62% głosów1, jednak przy bardzo niskiej frekwencji wynoszącej jedynie 48,8%, co jest najniższą frekwencją w dotychczasowej historii Islamskiej Republiki Iranu – spośród 59 mln. uprawnionych do głosowania, udział wzięło w nim 28,9 mln., 17,9 mln. głosujących poparło E. Raisiego, przy czym oddano też 3,7 mln. głosów nieważnych, co z kolei jest najwyższym dotychczas takim wskaźnikiem i najprawdopodobniej nie jest jedynie efektem przypadkowych błędów wyborców, lecz demonstracją odrzucenia każdego spośród czterech kandydatów (w poprzednich wyborach prezydenckich 2012 r. i 2017 r. liczba oddanych głosów nieważnych wahała się w okolicach 1,2 mln)2. E. Raisi zaprzysiężony ma zostać w sierpniu tego roku3.


O konsolidacji irańskich sił konserwatywnych świadczy też to, że drugie miejsce z 3,4 mln. głosów zdobył konserwatysta i dawny dowódca Gwardii Rewolucyjnej Mohsen Razaei. Uważany za kontynuatora linii Hassana Rouhaniego liberalny kandydat i dawny dyrektor Banku Centralnego Abdolnasser Hemmati zdobył 2,4 mln. głosów. Amirhossein Ghazizadeh Hashemi zdobył poniżej 1 mln. głosów. Zwycięzcy pogratulował będący jego politycznym przeciwnikiem obecny prezydent H. Rouhani. Do bojkotu wyborów wezwał natomiast skonfliktowany z irańską teokracją były prezydent Mahmud Ahmadineżad4.


Konsolidacja konserwatystów znaczenia nabiera szczególnie wobec możliwej śmierci A. Chameneia (ur. 1939) w czasie trwania dwóch następnych kadencji prezydenckich. Jako możliwi pretendenci do następstwa po A. Chameneiu wskazywani są jego syn Mojtaba oraz właśnie E. Raisi, występujący w czarnym turbanie oznaczającym w tradycji szyickiej bycie sajidem, czyli sukcesję po proroku Muhammadzie. Kontekstem dla utwardzenia stanowiska irańskich sił konserwatywnych było zaś zamordowanie przez jankesów gen. Kasema Soleimaniego w styczniu 2020 r. oraz terrorystyczne ataki służb syjonistycznych i jankeskich na irańskie instalacje nuklearne i mordy na zaangażowanych w irański program nuklearny uczonych5.


Na spadek popularności obozu reformistycznego wpłynęło też wycofanie się w 2018 r. przez USA z wynegocjowanego staraniem H. Rouhaniego w 2015 r. JCPOA (ang. Joint Comprehensive Plan of Action) oraz będący tego następstwem kryzys gospodarczy przejawiający się dwucyfrową inflacją, deficytem budżetowym i bezrobociem sięgającym 11%, wpływający także na dotkliwość skutków epidemii SARS CoV-26. E. Raisi jako minister sprawiedliwości dał się poznać jako przeciwnik JCPOA oraz ze swojego zaangażowania w walkę z korupcją i w obronę irańskiego przemysłu i drobnej przedsiębiorczości. Jest krytykiem złego zarządzania i zwraca uwagę na niedostatki infrastruktury, wskazywane też przez komentatorów jako strukturalna przyczyna obecnej niewydolności irańskiej gospodarki7.


E. Raisi zapowiada obniżenie inflacji, zmniejszenie korupcji, zaprowadzenie przejrzystości w zarządzaniu finansami, tworzenie miliona nowych miejsc pracy rocznie, budownictwo mieszkaniowe i pożyczki dla małżeństw kupujących domy. W polityce zagranicznej E. Raisi zapowiedział honorowanie JCPOA jak każdego porozumienia międzynarodowego, zarazem jednak „stworzenie silnego ośrodka władzy”, zdolnego negocjować korzystne dla Iranu warunki powrotu USA do porozumienia. Komentatorzy zwracają też uwagę, że po opanowaniu ośrodka ustawodawczego, wykonawczego i sądowniczego, irańscy konserwatyści prowadzić będą kraj do gospodarczego zbliżenia z Chinami, rozpoczynająca się zaś 6. tura wiedeńskich rokowań nad powrotem do JCPOA „nie będzie na pewno ostatnią” i może być utrudniona ze względu na ideologiczne uprzedzenia nowych władz Iranu i USA wobec siebie nawzajem8.


Wyboru na stanowisko prezydenta pogratulowali E. Raisiemu m.in. przywódca Hezbollahu Hasan Nasrallah, przewodniczący biura politycznego Hutich Mahdi al Mashat, prezydent Palestyny Mahmud Abbas, prezydent Syrii Baszar al-Asad, prezydent Iraku Bahram Salih i premier tego kraju Mustafa al-Kadhimi, emir Kataru szejk Tamim bin Hamad Al Thani, emir Kuwejtu Nawaf Al Ahmad Al Sabah, sułtan Omanu Haitham bin Tariq Al Said, emir Dubaju i zarazem premier Zjednoczonych Emiratów Arabskich szejk Mohammad bin Raszid Al Maktum, następca tronu emiratu Abu Zabi szejk Mohammed bin Zajed Al Nahyan, prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan, premier Pakistanu Imram Khan, przewodniczący afgańskiej Najwyższej Rady Pojednania Narodowego Abdullah Abdullah, prezydent Rosji Władimir Putin, prezydent Wenezueli Nicolas Maduro i minister spraw zagranicznych tego państwa Jorge Arreaza, prezydent Kuby Miguel Diaz-Canel, prezydent Nikaragui Daniel Ortega i wiceprezydent tego państwa Rosario Murillo9.


Negatywnie do wyborów i ich zwycięzcy odniosły się USA, reżym syjonistyczny oraz jankeska „Human Rights Watch” i brytyjska „Amnesty International”10.


Spadająca frekwencja wyborcza w Iranie i zarazem wzrost znaczenia sił konserwatywnych, podważają legitymację demokratycznego ustroju tego państwa. Zarówno w obecnych wyborach prezydenckich jak i w wyborach parlamentarnych z 21. lutego 2020 r. kluczowa okazała się rola ajatollaha Alego Chameneia, który zablokował możliwość kandydowania politykom liberalnym i reformistycznym. O obsadzie najważniejszych instytucji państwowych nie decyduje więc w Iranie lud, tylko Najwyższy Przywódca. Obserwujemy więc wzrost w irańskim systemie politycznym znaczenia czynnika teokratycznego wobec czynnika demokratycznego – spadek znaczenia ludu na rzecz Najwyższego Przywódcy. Każe to ponownie postawić pytanie o sens utrzymywania w Iranie mechanizmów i procedur demokratycznych. Zwłaszcza, jeśli następcą Alego Chameneia na stanowisku Najwyższego Przywódcy miałby zostać obecny prezydent-elekt.


Ronald Lasecki



10Ibid.

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Popieram akcję Grzegorza Brauna

Obraz
  Nie zamierzam zajmować stanowiska wobec religijnego znaczenia „akcji strażackiej” posła Grzegorza Brauna . Nie znam się na religii żydowskiej i nie wiem czy rzeczywiście jest to „rasistowski, dziki kult”jak twierdzi przywódca Konfederacji Korony Polskiej. Mam kilka książek na temat judaizmu i bodajże jedną na temat żydowskich zwyczajów i tradycji, czekają one jednak na lepszy dla siebie czas, gdyż tematów żydowskich nie uważam za priorytetowe. Nie zamierzam więc też wypowiadać się na temat religijnej treści żydowskiego święta Chanuki. Sprawa jest tym bardziej złożona, że krytyczna postawa posła Brauna wobec Chanuki wynika, jak on sam twierdzi, z jego wierzeń katolickich . Dla oceny jego postępku pod kątem religijnym, należałoby się więc przyjrzeć nie tylko znaczeniu Chanuki wedle wyznawców judaizmu ale też wedle doktryny katolickiej – na dodatek, w jej wersji sprzed reform II Soboru Watykańskiego, ponieważ Grzegorz Braun określa się jako „tradycjonalista katolicki”, tak więc prze
Czytaj więcej

Separatyści wygrywają w Polinezji Francuskiej

Obraz
  W wyborach do Zgromadzenia Terytorialnego (Assembl é e territoriale) Polinezji Francuskiej 30 kwietnia 2023 r. zwyciężyła separatystyczna partia T āvini Huiraʻatira byłego prezydenta Oscara Temaru, pokonując ugrupowanie T ā pura Huiraʻatira obecnego prezydenta É douarda Fitcha większością 44,2% głosów do 38,5% głosów, co daje niepodległościowcom 38 mandatów w 57-osobowym parlamencie. Najprawdopodobniej 12 maja 2023 r. Zgromadzenie Terytorialne wybierze nowego prezydenta terytorium, kandydatem na którego jest polityk zwycięskiej partii Moetai Brotherson. Porażka dotychczasowego prezydenta, wedle dziennika „Le Figaro”, spowodowana jest społecznym odbiorem postępowania władz podczas epidemii COVID-19, inflacją na poziomie 8,5% oraz wprowadzeniem nowego podatku VAT dla utrzymania lokalnego systemu zabezpieczenia społecznego 1 Zwycięskiej partii pogratulował na Twitterze francuski minister spraw wewnętrznych i zamorskich G é rald Dermanin. Polinezja Francuska ma we francuskim sy
Czytaj więcej

Jak nie być oszołomem

Obraz
  Pisane w nurcie antysystemowym publicystyka i komentarze narażone są szczególnie na degenerowanie się w oszołomstwo. Warunki temu stwarza społeczny przede wszystkim charakter antysystemowego dziennikarstwa i brak wykształconych mechanizmów weryfikacji poprawności tekstów. Antysystemowy komentariat jest nieliczny, każda inicjatywa jest więc na wagę złota, stąd też rzadko uciekamy się w naszej sferze do selekcji i odrzucania tekstów. Brak jest też zazwyczaj formalnych wymogów dla publikowanych artykułów. Nie ma sensu robienie z tego zarzutu, bo taka a nie inna sytuacja ma swoje źródła w samym charakterze działalności antysystemowej, należy jednak stwierdzić występowanie takiego faktu. Umysł spekulatywny Autorzy antysystemowi to na ogół typy umysłów spekulatywnych; starają się doszukiwać związków między różnymi faktami i wysnuwać z nich wnioski. Słabością ich jest częsty brak znajomości technik pozwalających selekcjonować fakty, porządkować je w hierarchii znaczenia, odróżnia
Czytaj więcej