Życie bez zasad Henry'ego Davida Thoreau
Współtwórca jankeskiego transcendentalizmu Henry David Thoreau (1817-1862) znany jest przede wszystkim jako autor „kultowego” utworu „Walden, czyli życie w lesie” (1854), będącego krytyką cywilizacji zachodniej i pochwałą życia w zgodzie z Naturą. Bliski formule manifestu ideowego jest też jednak jego mniej znany esej „Życie bez zasad” (opublikowany po raz pierwszy w roku 1863, już po śmierci Autora). H. D. Thoreau prezentuje się w nim, po pierwsze, jako przeciwnik pracy wykonywanej jedynie dla celów zarobkowych; „Nikt nie popełnia fatalniejszych pomyłek aniżeli ten, kto poświęca większość życia zarabianiu na nie”; „Zrobić cokolwiek, by tylko zarobić pieniądze, to znaczy w istocie nie zrobić nic albo jeszcze gorzej. (…) Najmniej przyjemnie wyświadcza się te usługi, za które społeczeństwo najchętniej płaci. Płaci za to, że jest się czymś mniej niźli człowiekiem”. Autor nie tylko pogardza interesownością, przeciwstawiając jej autentyczną pasję („Nie najmuj człowieka, który wyk