Robert Steuckers - Fundamenty rosyjskiego nacjonalizmu
Na przeciągu swojej historii, Rosja była nie była objęta dynamiką wydarzeń w Europie. Jej nacjonalizm i ideologia narodowa są znaczone dwustronną dynamiką fascynacji i odrzucenia wobec tego, co konkretnie europejskie i co ogólnie zachodnie. Znany włoski slawista Aldo Ferrari zauważa, że od X do XIII wieku Ruś Kijowska była dobrze zintegrowana w ramach średniowiecznego europejskiego systemu gospodarczego. Inwazja mongolska oderwała Rosję od Zachodu. Później, gdy Księstwo Moskiewskie zreorganizowało się i uwolniło od pozostałości imperium mongolskiego, Rosja zaczęła się postrzegać jako nowe prawosławne Bizancjum, odmienne od katolickiego i protestanckiego Zachodu. Zwycięstwo Moskwy skierowało Rosję ku bezkresom Syberii. Pojawienie się Piotra Wielkiego, rządy Katarzyny Wielkiej i wiek XIX przyniosły próbę zbliżenia z Zachodem. W oczach wielu obserwatorów, rewolucja komunistyczna rozpoczęła nową fazę autarkicznej izolacji i zerwanie z Zachodem, pomimo zachodnioeuropejskiego pochodze